قندان پایه دار انتیک قلم زنی

قندان پایه دار انتیک قلم زنی

چایی پای ثابت پذیرایی ایرانیان است و قندان همنشین همیشگی چایی.

استفاده از  این قندان قلمزنی زیبا ، کیفیت پذیرایی شما را به شکل قابل توجهی ارتقاء می دهد.

از این ظرف درب دار نه تنها برای تزیین، بلکه برای پذیرایی شکلات،قند،پولکی، آجیل و... می توان استفاده کرد.

قندان پایه دار انتیک قلم زنی یکی از جمله زیباترین صنایع دستی  است که به منظور تزئین در کنار سالن، آشپزخانه و یا چایخانه های سنتی و…. استفاده می شود. . قندان پایه دار انتیک قلم زنی دارای طرح های متنوع هستند .

هنر قلمزنی :

قلم‌زنی عبارت است از تزیین و کندن نقوش بر روی اشیای فلزی به ویژه مس، طلا، نقره، برنج و یا به عبارت دیگر ایجاد خطوط و نقوش به وسیله قلم با ضربه چکش و بر روی اجسام فلزی.

قلم‌زنی یکی از رشته‌های هنرهای سنتی ایران است که در دسته‌بندی، در رده هنرهای صناعی و در گروه فلزکاری قرار دارد.

امروزه برای قلم‌زنی نخست داخل یا زیر ظرف یا سینی مورد نظر را که معمولاً از جنس نقره یا طلا است از محلول قیر و گچ پر می‌کنند تا سروصدای قلم کمتر به گوش برسد و همچنین مانع از سوراخ شدن ظرف در حین کار شود. سپس نقش مورد نظر را روی ظرف رسم کرده و قلم مناسب را انتخاب کرده و روی سطح ظرف قرار می‌دهند و با چکش بر انتهای قلم می‌کوبند تا شیارها و نقش‌ها با تغییر شدت ضربه روی ظرف ایجاد شوند.
قلم‌های این هنر متنوع هستند و نام‌های خاص خود را دارند مانند قلم سایه و قلم نیم‌بر. پس از ایجاد نقش‌ها، قیر را جدا می‌کنند و روی شیارها گرده زغال می‌ریزند و روی ظرف را با روغن جلای سیاه می‌پوشانند. به این ترتیب نقش‌های قلم‌زده شده به شکل خط‌هایی تیره و مشخص دیده می‌شود.

مراحل قلم زنی 

1. قیرریزی روی ظرف: اولین مرحله در قلمزنی، قیرریزی روی فلز است که به دو روش انجام می شود:

       قیرریزی ظروف تخت و مسطح

در این شیوه ابتدا سطوح ظرف را پاک و تمیز می کنند و هر گونه چربی و رطوبت را برطرف می کنند تا قیر به خوبی بر آن بنشیند.

سپس کنار ظرفی که قرار است قیرریزی شود را با مقوا، سنگ، چوب یا آجر مسدود می ‌کنند تا قیر از روی آن بر زمین نریزد.

در مرحله بعد، سطح دیواره را با آب خیس می کنند تا قیر به آن نچسبد. دیواره نباید شکاف داشته باشد زیرا قیر از آن بیرون میریزد.

پس از آن قیر ذوب شده را به آرامی با استفاده از ملاقه یا کفگیر روی فلز می ‌ریزند تا به قطر و ضخامت دلخواه درآید.

پس از اینکه قیر سرد و خشک و سفت شدن شد،  آن را برمی ‌دارند و کار را روی ظرف شروع می کنند.

     روش قیرریزی ظروف مدور و توخالی

برای قیرریزی روی سطوح مدور و توخالی، ابتدا آن را پاک کرده و آن را حرارت می دهند. سپس قیررا با ملاقه درون ظرف می ‌ریزند تا کاملاً پر شود.

باید دقت کرد در زمان ریختن قیر در ظرف نباید حباب یا هوا داخل قیر شود و ظرف کاملاً باید از قیر پر شود. اگر هوا داخل قیر برود نمی توان طرح را به خوبی رو آن اجرا کرد.

۲. شیوه‌های انتقال طرح

بعد از اینکه مرحله قیرریزی تکمیل شد،  طرح مورد نظر را روی ظرف می چسبانند. طرح را به روش‌‌ های زیر روی ظرف می چسبانند:

روش گرده کردن

1. طرح آماده را روی قطعه فلز برنج قرار داده و با چکش و قلم سنبه، آن را مشبک می کنند.
2. هنرمند خطوط طرح را با نوک قلم روی برنج سنبه سوراخ می ‌کند تا خطوط طرح هنگام گرده کردن به راحتی بر روی کار منتقل شوند.
3. سپس هنرمند این کاغذ سُنبه شده را روی بوم چسبانده و با استفاده از گرده زغال بر روی کاغذ سنبه شده می ‌کشد.
4. پودر زغال را از سوراخ‌‌ های کاغذ روی بوم انتقال داده و سپس با مداد خطوط طرح را مشخص کرده و اجرای کار آغاز می شود.

اجرای مستقیم طرح روی بوم

در این روش، طرح را بر روی فلز به وسیله مداد یا ابزار تیز مثل قلم نیم بر و قلم سنبه به طور مستقیم انتقال می دهند.

شیوه استفاده از کاغذ کُپی

در این روش ابتدا سطح بوم پاک کرده و چربی و گرد و خاک آن گرفته می شود. سپس کاغذ کپی با استفاده از چسب روی آن چسبانده می شود. بعد اصل طرح روی کاغذ کپی را بر روی بوم فلزی قرار داده و طرح را با مداد روی خطوط می ‌کشند.

اینگونه طرح روی بوم انتقال داده می شود و سپس طرح و کاغذ کپی را برداشته و خطوطی که پنهان هستند با مداد مشخص می شود تا اجرای قلمزنی آسان تر شود.

شیوه چسباندن اصل طرح روی بوم فلزی

در این روش اصل کاغذ طراحی روی قطعه فلزی چسبانده  می شود و بعد خطوط طرح روی فلز با استفاده از قلم سنبه، اجرا می شود.

پس از اینکه خطوط  مشخص شدند، هنرمند کاغذ طرح را برداشته و طرح اجرا شده را با قلم و چکش روی ظرف اجرا می ‌کند. پس از انتقال طرح، هنرمند با چکش و قلم و با استفاده از تکنیک و سبک‌‌ های قلمزنی طرح مورد نظرش را ایجاد می ‌کند.

٣. شیوهٔ در دست گرفتن چکش

بعد از این که هنرمند برای اجرای کار پشت میز نشست و لوح قلمزنی را آماده کرد، باید چکش را در یک دست و قلم را در دست دیگر بگیرد و کار را آغاز کند.

هنرمند برای در دست گرفتن قلم، دسته آن را بین دو انگشت شصت و سبابه طوری می گیرد که قلم از بین دو انگشت نچرخد یا نیفتد.

برای اینکه هنرمند بتواند ضربات منظم و یکنواخت قلم را بر لوح فلزی وارد کند باید انتهای دسته چکش را بین دو انگشت کوچک و ماهیچه کف دست قرار دهد و بتواند حرکت رفت و برگشت چکش را کنترل کند.

۵. سبک‌‌های هنر قلمزنی

• ریزه کاری
• برجسته کاری
• منبت
• مشبک
• عکسی

۶. جداکردن ظرف فلزی از قیر یا قیربرداری

در مرحله بعد قیر را از روی ظرف فلزی جدا می کنند. برای جدا کردن قیراز ظروف مسطح، قیر را سرد کرده و  می ‌شکنند.

اما در ظروف مدور، برای جدا کردن قیر آن را حرارت می دهند. این کار به روش‌‌ های زیر انجام می ‌شود:

حرارت دادن

برای جدا کردن قیر از ظرف های مدور که  حجم‌‌  هندسی دارند، آن ها را حرارت می ‌دهند. برای حرارت دادن، هنرمندظرف پُر از قیر را برعکس روی تکیه‌ گاه چوبی یا فلزی گذاشته و سپس ظرف را حرارت داده تا قیر ذوب شود.

شکستن قیر

برای جدا کردن قیر از ظرف های مسطح آن را می شکنند. برای این کار، قیر را در آب سرد فرو برده و قیر را به آرامی با ضربات چکش می ‌شکنند و از ظرف جدا می ‌کنند.

برای جدا کردن باقیمانده های قیر، فلز را حرارت داده تا باقیمانده‌‌ های قیر کاملاً بسوزد و از ظرف جدا شود. سپس ظرف فلزی را به وسیله نفت با پارچه یا بُرس سیمی پاک می کنند.

پس از پاک کردن قیر، ظرف فلزی را با محلول مایع ظرفشویی و آب شسته و خشک و پرداخت می ‌کنند تا چربی نفت از سطح بوم فلزی پاک شود.

۷. پرداخت کردن

پس از جدا کردن قیر، ظرف را با استفاده از اسید سولفوریک یا تیزاب سلطانی رقیق با آب می ‌شویند. برای اینکار آب و اسید را در ظرف پلاستیکی ریخته و ظرف فلزی را در ظرف اسید رقیق شده فرو میبرند.

در نهایت، سطح ظرف را به وسیله برس سیمی صیقلی کرده و سپس آن را با آب می ‌شویند. در پایان به وسیله خاک اره آن را خشک و پرداخت می‌ کنند.  پرداخت بوم باعث می شود سطح ظرف جلا و درخشش پیدا کند.